Covid-19 salgınının sinemaya etkisi: Türkiye ve dünyada son durum ne?

2019'un son günlerinde Çin'in Wuhan şehrinde ortaya çıkan yeni tip corona virüs (Covid-19) salgını, dünya genelinde yayılmaya devam ediyor. Global olarak vaka sayısı yaklaşık 120 bini bulurken, Türkiye'de de ilk vaka resmi olarak açıklandı.

Covid-19 salgınının ortaya çıktığı ülkelerde virüsün yayılmasını önlemek adına alınan tedbirler arasında, kalabalıkların bir araya gelme potansiyeli olan sosyal ve kültürel etkinlikler ile spor faaliyetlerine belli kısıtlamalar getirilmesi de yer alıyor. Sinema salonları salgın bölgelerinde tedbirler gereği kapatılırken yılın merakla beklenen bazı yapımlarının da vizyon tarihleri ertelendi. James Bond serisinin yeni filmi Ölmek İçin Zaman Yok (No Time to Die)'un vizyonu nisan ayından kasıma ertelenirken, Peter Rabbit: Kaçak Tavşan'ın gösterimi de ağustos ayına ertelendi. Mulan ve Sessiz Bir Yer 2 (A Quiet Place: Part II) gibi filmlerin Uzakdoğu gösterimleri ertelense de ABD başta olmak üzere diğer ülkelerdeki gösterim tarihlerinde şimdilik bir değişiklik yok. Mayıs vizyon takviminde yer alan ve Çin, Japonya, Güney Kore gibi ülkelerde çok büyük bir seyirci potansiyeline sahip olan Marvel filmi Black Widow ile Fast and Furious serisinin yeni filmi Hızlı ve Öfkeli 9 (Fast & Furious 9)'un vizyon akıbetinin ne olacağı ise henüz belli değil. Virüsün ABD, İngiltere gibi ülkelerde yayılma ivmesini arttırma ihtimali ise sinema sektörünü daha da karanlık bir senaryoya sürükleyebilir.

THR'ın haberine göre, Covid-19 salgını sebebiyle belli ülkelerde sinema salonlarının kapatılması ve yapım aşamasında olan bazı filmlerin prodüksiyonunun durdurulması sonrası sinema sektörünün bu iki aylık periyotta toplam kaybının $5 milyar seviyesinde olduğu belirtiliyor.

Tüm bunların ülke ülke etkilerine ise aşağıda değinelim.

(*) Görsel: Mladen Antonov/AFP

Türkiye'de ilk Covid-19 vakası 10 Mart gecesi resmi olarak açıklandı. İlk vakanın açıklanmasıyla birlikte 13 Mart'ta gösterime girmesi planlanan Müstakbel Damat, Aslan Hürkuş Kayıp Elmas, Malazgirt 1071 ve 20 Mart vizyon tarihli Adanış Kutsal Kavga filmlerinin gösterimleri ertelendi. Yeni tip corona virüs kaynaklı Covid-19 vaka sayısının artması durumunda, vizyon takviminde yer alan diğer bazı filmlerin de ertelenmesi söz konusu olabilir. Salgın endişesinin gişeye olumsuz etkilerini ise önümüzdeki haftalarda daha somut bir şekilde tecrübe edeceğiz gibi duruyor.

Virüsün çıktığı ülke konumundaki Çin'de sinema salonları bir buçuk ayı aşkın bir süredir kapalı. Çin Yeni Yılı'nın arifesinde karantina önlemi olarak ülkedeki 70 bin sinema kullanıma kapatılmıştı. Ülke genelinde bu şartlar devam ederken Çin sinemasının bu hususta zararı da hayli büyük. 2019'da, Çin Yeni Yılı tatilini de kapsayan bir aylık periyotta toplam hasılat $1,76 milyar olarak gerçekleşirken, 2020'nin aynı periyodunda toplam hasılat tedbilerden dolayı yalnızca $4,2 milyon olarak kayıtlara geçti. Çin sinema sektörünün şimdiye kadarki yalnız box office zararının $2 - $2,5 milyar civarında olduğu belirtiliyor.

Avrupa'da salgından en çok etkilenen ülke olan İtalya'da hükümet, hafta başında bir ay sürecek tam kapsamlı bir karantina kararı aldı. Covid-19 kaynaklı ölüm sayısının 600'ü aştığı ülkede, kapsamlı karantina kararının hemen öncesinde, 06-08 Mart tarihleri arasında salonlardaki seyirci sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre %94, bir önceki haftaya göre ise %79 oranında düşüş gösterdi. Sinema salonları, karantina şartları gereği tüm ülke genelinde en az 03 Nisan tarihine kadar kapalı olacak.

Global box office hacmi olarak ABD, Çin, Japonya'dan sonra gelen ülkelerin başında yer alan Güney Kore'de virüsün yayılmasından sinema sektörü de negatif etkilendi. 7 bin 500'ü aşkın Covid-19 vakası görülen ülkede seyirci sayısı, iki hafta öncesine göre %50, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre ise %60 civarında düşüş gösterdi.

Belli başlı eyaletlerde virüsün yayılmasıyla alarm seviyesine geçilen ABD'de, gişe filmlerinde henüz bir erteleme söz konusu olmasa da salgın hususunda büyüyen endişe stüdyoları radikal kararlar almaya itebilir. Ülkenin önemli festivallerinden SXSW'nun iptal edilmesi de bu anlamda önem taşıyor. Box Office ABD'de yaşanan bir miktar düşüşün salgın endişesiyle bağlantılı olabileceği belirtilse de bu konuda henüz somut bir sonuç bulunmuyor. Fakat yeni tip corona virüsün yayıldığı eyaletlerden California'da geçen hafta gişede %20 civarında bir düşüş görüldüğü özellikle belirtiliyor.