Kimi hikâyesiyle dikkat çeken, kimi izleyeni zihin jimnastiğine sevk eden 10 harika belgesel

Sudan Sinema Kulübü'nün dört emektar sinemacı üyesi, politik sürgünden döndükten sonra yeni bir gaye uğruna tekrardan bir araya gelir: Tüm engellere rağmen ülkenin en eski salonlarından birini yeniden açarak bir kısmına kendilerinin imza attığı ülke sinemasının kaybolmaya yüz tutan yapımlarını göstererek yaşatmak. Suhaib Gasmelbari'nin yönettiği ve geçen yıl Berlin Film Festivali'nde Panorama Seyirci Ödülü ve Belgesel Ödülü'ne layık görülen Ağaçlardan Bahsetmek (Talking About Trees), 01 Nisan'a kadar MUBI üzerinden izlenebilir.

Temposu hiç düşmeyen bir belgesel olan Icarus, 21. yüzyıl itibarıyla dopingin nasıl da sporun tüm damarlarına kadar yayıldığını kendince ispatlamaya girişen belgeselci Bryan Fogel'ın, Rus bilim insanı Grigory Rodchenkov ile yolları kesiştikten kendisini uluslararası bir skandalın içerisinde bulmasını konu ediniyor. 2018 yılında En İyi Belgesel Oscarı'na layık görülen filme Netflix üzerinden ulaşabilirsiniz.

Ece Ger'in ilk uzun metraj deneyimi olan belgesel Jim'le Tanışmak (Meeting Jim), 60'lı yılların karşı-kültür hareketi içerisinde yer alan, özellikle tiyatro ve edebiyat alanında yaptıklarıyla birçoklarına ilham veren Jim Haynes'ın, Paris'teki evinde 40 yıldır gelenek hâline getirdiği pazar kahvaltılarında insanlarla buluşma seanslarını odağına alarak bu kültür insanını seyirciyle tanıştırıyor. Sıradan fakat bir o kadar ufuk açıcı bir insan olan Jim Haynes ile tanışmak isteyenleri, filmi BluTV'den izlemeye davet edebiliriz.

Brett Morgen'ın yönetmenliğini üstlendiği Jane, 1960'lı yıllarda Tanzanya'da şempanzeler üzerinde yaptığı çalışmalarla çığır açan primatolog Jane Goodall'ın hayatını o dönem çekilmiş görüntülerle odağına alıyor. 2017'nin en başarılı belgesellerinden biri olarak gösterilen filmi Netflix üzerinden izleyebilirsiniz.

Birbirilerinden bihaber olan, 80'li yıllarda tesadüfler sonucu kavuştuklarında medyanın ilgisinin odağında yer alan üçüz kardeşler, kafa kafaya verip farklı farklı yerlere evlatlık verilmelerinin sebeplerini araştırmaya koyulur. Sonucunda ulaştıkları bilgiler ise sadece üçüyle sınırlı olmayan büyük ölçekli bir skandala işaret eder. Birbirinin kopyası üçüzlerin bir araya gelmesiyle iç ısıtan bir tonda açılan film, olayın derinliklerine inildikçe daha da karanlık bir hâl alıyor. Her yönüyle ilgi çekici bir belgesel olan Üç Tanıdık Yabancı (Three Identical Strangers)'yı Bein Connect üzerinden izleyebilirsiniz.

Kyoko Miyake'nin yönettiği Tokyo Idols, büyük bir pop şarkıcısı olmak isteyen Riu ile onun sıkı takipçilerinin hikâyesi üzerinden Japonya'da genç kadınların cinsel personaları üzerinden yaratılan eğlence sektörüne dair bir bakış atıyor. Evrensel anlamda günümüzün getirdikleriyle yerel kodların birleşimi bir eğlence dünyasına göz gezdirmek isteyenler, filmi Netflix üzerinden izleyebilir.

Brezilya siyasi tarihinin çalkantılı dönemlerine imza atan iki başkanın görev dönemlerini odağına alarak global olarak bir krizde olan demokrasinin çıkmazlarını ve bu çıkışsızlığın etkilerini gözler önüne seren The Edge of Democracy, geçen ay düzenlenen Oscar töreninde En İyi Belgesel kategorisinde yarışmıştı. Petra Costa'nın yönettiği belgeseli Netflix üzerinden izleyebilirsiniz.

Rick Barnes, Olivia Neergaard-Holm ve Jon Nguyen yönetmen üçlüsünün çektiği biyografik belgesel David Lynch: Yaşam Sanatı (David Lynch: The Art Life), David Lynch'in geçmişine çıktığı yolculukta, sanatçının sadece zihninde yer edinmeyip eserlerine de bir şekilde yansıyan anıların izini sürüyor. Usta sinemacı ve sanatçının eserlerini hayranlık duyanların kesinlikle kaçırmaması gereken belgeseli BluTV üzerinden izleyebilirsiniz.

ABD, Rusya ile girdiği Soğuk Savaş yarışında Ay'a ayak basarak önemli bir avantaj yakalar. Fakat bir mite göre ABD nihayete erdirdiği uzay programının tamamını 60'lı yıllarda Yugoslavya'dan son derece gizli anlaşmalar sonucu satın almıştır. Ziga Virc'in docu-drama Houston, We Have a Problem, bir şehir efsanesini alıp öyle bir şekilde izleyicinin önüne koyuyor ki, Slavoj Žižek'in belgeselde sarf ettiği "Gerçek nedir?" sorusuyla uzun bir süre baş başa kalıyoruz. Festivallerde gösterildiği yıl popülerleşen "post-truth" mefhumuna dair bir alıştırma niteliğinde de görülebilecek filmi Netflix üzerinden izleyebilirsiniz.

1992 yılında, Sandi Tan, Sophie ve Jasmine adında üç genç kadın, Georges Cardona isimli bir adamın yardımıyla Singapur'un ilk indie yol filmini çekmeye koyulur. Çekimler tamamlanmak üzereyken Cardona tüm kayıtları alarak kayıplara karışır. Günümüzde Los Angeles'ta yaşayan Sandi Tan'in çektiği belgesel Shirkers, yirmi küsur yıl sonra yarım kalmış bu hikâyeyi sona erdiriyor. Gerek hikâyesi gerek karakterleriyle son yılların en dikkat çekici belgesellerden biri olan filmi Netflix üzerinden izleyebilirsiniz.

Son olarak bir öneri daha yapmış olalım. Türkiye'nin önde gelen belgesel etkinliği Documentarist, sosyal izolasyon günleri boyunca her gün online olarak erişilebilen bir belgesel öneriyor. Şimdiden 9 filmlik bir seçkiye ulaşan ve her gün değerli yapımlarla genişleyen listeye buradan göz atabilirsiniz.